Zurrik, Soerik, Roesdonk. Het dorp behoorde tot drie verschillende gemeentes, maar tegenwoordig gewoon bij Cranendonck natuurlijk. Dit is het verhaal over de vorming van Soerendonk.
Vanaf 1819 hoorde Soerendonk bij de gemeente Soerendonk en Sterksel, die in 1925 geannexeerd werd door het naburige Maarheeze. Sinds 1997 hoort het geheel bij de gemeente Cranendonck, een gemeente die ontstaan is door de samenvoeging van de gemeenten Budel en Maarheeze.
Naam
Het tweede deel is ‘donk’, dat ‘zandige opduiking in moerassig terrein’ betekent. Het eerste deel, ‘soer’, wordt in verband gebracht met zurigheid van de veengrond, maar ook valt te denken aan een plantaanduiding vergelijkbaar met het Oudengelse sure, ‘zuring’, en het Middelnederduitse sure ui. Een veldnaam ‘Zurendonk’ komt voor bij gemeente Sprundel.
In 1840 heeft Soerendonk 89 huizen met 560 inwoners. Dat is gemiddeld meer dan zes inwoners per huis. Tegenwoordig heeft het dorp ongeveer 720 huizen met zo’n 1.800 inwoners.
Bezienswaardigheden (via Wikipedia)
- Kasteel Cranendonck. Dit tussen Maarheeze en Soerendonk gelegen kasteel van de heren van Cranendonck stamt uit omstreeks 1250. De mogelijke bouwer is ene Engelbert van Horne, die tot een zijtak van het geslacht Van Horne behoort. In 1673 werd het door de Fransen grotendeels verwoest. Het goed kwam na verkoop, vererving en huwelijk van Willem van Oranje met Anna van Buren aan het Huis van Oranje. In 1820 werden veel van de kroondomeinen verkocht en kwam Cranendonck in particuliere handen. In 1899 werd de voormalige hoeve bij het kasteel gesloopt en op de fundamenten verrees een villa die in 1938 door de gemeente Maarheeze werd gekocht. Van 1940 tot 1996 was de villa in gebruik als gemeentehuis van de gemeente Maarheeze. De tuin met klassieke boomgaard is vrij toegankelijk. In 2009 zijn de contouren van de fundamenten van het middeleeuwse kasteel bovengronds zichtbaar gemaakt.
- Kerk Sint-Jans Onthoofding. Dit is een waterstaatskerk uit 1838 in neoclassicistische stijl, met een neoromaanse toevoeging uit 1932. Architect was J. van de Rijt uit Princenhage.
- Langgevelboerderijen, waaronder een uit 1789.
- Verzetsmonument. Dit is opgericht uit dankbaarheid voor de opvang in Soerendonk van gerepatrieerden en geëvacueerden. Het monument werd eerder geplaatst in 1945, doch is in 1967verwijderd bij ruilverkavelingswerkzaamheden, waarna het is zoekgeraakt. Het monument werd opnieuw geplaatst en onthuld op 5 mei 1985. Het is ontworpen door Janus Compen.